HAC MEŞAKATTİR

Değerli Kardeşlerim:

Müslüman iman esaslarını kabul etmekle daire içine girerken, İslam'ın esaslarını da kabul etmekle kulluğun görevlerini yerine getirmeye başlar.

Kulluğun görevlerinin başlangıcı olan İslam'ın beş şartı vardır:

1- Kelime-i Şehadet getirmek

 2- Namaz kılmak

3- Oruç tutmak

4- Zekât vermek

 5- Hacca gitmek

İslam'ın esaslarının kaynağı nedir diye baktığımız zaman Allah Resulünün şu beyanını görüyoruz:

İslam beş şey üzerine bina edilmiştir. Allah’tan başka ilah olmadığına, Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğuna tanıklık etmek, namaz kılmak, zekat vermek, haccetmek ve Ramazan orucunu tutmak. [1]

Bugün ki sohbetimizde bir kimsenin iman dairesinde kalabilmesinin en önemli saç ayaklarından birini ifade eden hac vazifesini ele alacağız.

Hac vazifesi maddi imkânı olan, sağlıklı, buluğa ermiş her Müslüman'a farzdır. Bu durumun istisnaları ise hac için izin verilmemesi, kadın'ın yanında mahremi olmaması gibi halleri görmekteyiz.

Hac konusunda Allah Resulünün şu ifadesi de hac vazifesinin farz oluşunu ifade ederken, bunun imkânları olanlara hüküm olduğunu şöyle beyan ediyor:

-‘Ey insanlar! Allah size haccı farz kıldı, haccediniz.

Bir adam, ‘her sene mi ya Resulallah?’ diye sordu. Hz. Peygamber cevap vermedi. Adam sorusunu üç kere tekrarlayınca Allah’ın Resulü (s.a.v.) şöyle buyurdu:

-‘Evet desem size zorunlu olurdu ve buna güç yetiremezdiniz. Sizi ( serbest) bıraktığım hususlarda siz de beni (rahat) bırakın. Sizden öncekiler, çok soru sormaları ve Peygamberleri hakkında ihtilafa düşmeleri sebebiyle helak oldular. Size bir şeyi emredersem gücünüz yettiğince yerine getirin. Bir şeyden men edersem onu da terk edin. [2]

Bir kimsenin yapacağı haccın geçerli olabilmesi için;

İhrama girmek (niyet edip, telbiye getirmek), haccı belirlenen zaman içinde yapmak ve hac menâsikini belirlenen mekanlarda yapmak gerekir.

            Hanefîlere göre haccın üç farzı vardır. Bunlar, ihrama girmek, Zilhicce’nin 9. günü Arafat vakfesinde bulunmak ve ziyaret tavafı yapmaktır. Hanefîler ihramı şart, diğerlerini aslî unsur (rukün) kabul etmişlerdir. İhrama girdikten sonra bu iki rukün yerine getirilmedikçe hac tamamlanmış olmaz ve ihramdan çıkılmaz. Buna göre zamanında Arafat’ta vakfe yapamayan kimse o yıl hac yapma imkânını kaybetmiş olur. Bu kişinin yarım bıraktığı haccını daha sonra kaza etmesi gerekir.

Bu görevlerin dışında birde haccın vacipleri vardır ki, bunlar olmadan hac tam manası ile ifa edilmiş olmaz:

Hanefî mezhebine göre haccın başlıca vacipleri şunlardır:

1. Mekke’ye geliş yönlerine göre belirlenen yerlerde (mikat) veya buralara gelmeden önce ihrama girmek.

2. Safâ ile Merve arasında sa’y etmek.

3. Müzdelife’de vakfede bulunmak.

4. Arefe günü akşam ve yatsı namazlarını Müzdelife’de, yatsı namazının vaktinde cem ederek ( birleştirerek) kılmak.

5. Cemrelere taş atmak (şeytan taşlamak).

6. İhramdan çıkmak için saçları tıraş etmek veya kısaltmak.

7. Vedâ tavafı yapmak.( Mekkeli olmayan veya Mekkeli hükmünde sayılmayanlar için.)

Hac ve umrede teslimiyeti ifade eden telbiye getiririz.

لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ ، لَبَّيْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ ، إِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ ، لاَ شَرِيكَ لَك

“Allah'ım! Davetine uydum. Emrine boyun eğdim. Senin hiçbir ortağın yoktur. Davetine icabet ederek huzuruna geldim. Hamd sana mahsustur. Nimet ve mülk senindir. Senin hiçbir ortağın yoktur.”

Bu ifade ile hacca giden kardeşlerimizin, orada az bir sıkıntıda kötü konuşan ve kavga eden hallerini gördükçe hem üzülüyor, hem de acıyoruz.

Hâlbuki hac'ın bir zorluk imtihanı olduğunu Allah Resulü s.a.v " Hac meşakkattir" sözü ile ifade ediyor.

O güzel beldeye gidip de orada elinden gelen gayretle görevlerini ifa etmeye çalışan kullara Allah Resulü s.a.v şu müjdeyi veriyor:

"Kim hac yapar, bu esnada cinsî temastan korunur, çirkin söz ve davranışlardan uzak durursa, annesinden doğduğu gündeki gibi günahlarından kurtulur." [3]

Bu düşünce ile oraya giden kardeşlerimiz yapacağı hac ve umre görevlerinde yapılması gereken ibadetlerini iyice öğrenmeli, eğer bilmiyorsa sormalı. Çünkü ibadetler şekillere ve uygulamalara bağlıdır. Her ne kadar ibadetin asıl masanı kalp ise de, her ibadetin bir şekli olduğu bir gerçektir.

Rabbim bizlere o güzel beldelere gidebilmeyi ve kabul edilen bir hac yapabilmeyi nasip eylesin!

 

 

---

[1] Buhârî, İman, 1 I, 8; Müslim, İman, 19-22. I, 45.

[2] Müslim, Hac, 412. I, 975.

[3] Buhârî, Muhsar, 9,10; Nesaî, Hac, 4; İbn Mâce, Menâsik, 3; Dârimî, Menâsik, 7; Ahmed b. Hanbel, II, 229, 410, 484, 494